ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકોને તેની જટિલતાઓને ટાળવા માટે જીવનશૈલી અને આહાર પર વિશેષ ધ્યાન આપવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આહારમાં મીઠાઈઓ અને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સનું પ્રમાણ ઘટાડવાની સાથે નિયમિતમાં શારીરિક પ્રવૃત્તિની પદ્ધતિઓનો સમાવેશ કરવો એ રક્ત ખાંડના સ્તરને નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ પરિબળો સિવાય હવાની ગુણવત્તા પણ ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં ખાસ ભૂમિકા ભજવે છે.

હાલના ના અધ્યયનમાં, સંશોધકોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે વાયુ પ્રદૂષણના સંપર્કમાં આવતા લોકોને ડાયાબિટીસ થવાનું અને પહેલેથી જ ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોથી જટિલતાઓ થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.

રાજધાની દિલ્હી-NCRમાં જે રીતે હવાની ગુણવત્તા બગડી રહી છે, નિષ્ણાતો તેને ડાયાબિટીસની સમસ્યામાં વધારો માને છે. એન્વાયર્નમેન્ટલ હેલ્થ પ્રોસ્પેક્ટિવમાં જૂન 2020 માં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે તમે જે હવામાં શ્વાસ લો છો તેની ગુણવત્તા પણ ડાયાબિટીસની સમસ્યાને વધારવાનું પરિબળ બની શકે છે. આ અભ્યાસમાં પ્રદુષણના આધારને ધ્યાનમાં લઈને જંગલમાં આગના ધુમાડાનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આવા જોખમને ધ્યાનમાં રાખીને, આરોગ્ય નિષ્ણાતો તમામ લોકોને વાયુ પ્રદૂષણને રોકવા માટે પગલાં લેતા રહેવાની સલાહ આપે છે. ચાલો જાણીએ આ અભ્યાસ વિશે.

વાયુ પ્રદૂષણ અને ડાયાબિટીસ વચ્ચેનો સંબંધ

અભ્યાસમાં સંશોધકોની ટીમે વાયુ પ્રદૂષણ અને ડાયાબિટીસ વચ્ચેના સંબંધ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. બોલ્ડર ખાતે યુનિવર્સિટી ઓફ કોલોરાડોના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર તાન્યા એલ્ડેરેટ કહે છે કે પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો કે જેઓ પ્રદૂષિત વાતાવરણના સંપર્કમાં આવે છે તેઓને વિવિધ પ્રકારની ગૂંચવણો થવાનું જોખમ વધી જાય છે. પ્રદૂષણની સ્થિતિ ઇન્સ્યુલિનની સંવેદનશીલતામાં ઘટાડો અને વધુ વજનવાળા અથવા મેદસ્વી બાળકોમાં ઇન્સ્યુલિનના ઉત્પાદનના વધતા જોખમો સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે. ડાયાબિટીસને કાબૂમાં રાખવા માટે અન્ય પરિબળોની કાળજી રાખવાની સાથે પ્રદૂષણથી દૂર રહેવું પણ જરૂરી છે.

ડાયાબિટીસ પર વાયુ પ્રદૂષણની અસર

સંશોધકોએ એન્વાયર્નમેન્ટલ ઈન્ટરનેશનલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસમાં જણાવ્યું છે કે પ્રદૂષિત હવામાં ધાતુઓ અને અન્ય ઝેરી પદાર્થો સહિતના સૂક્ષ્મ કણોની હાજરી જોવા મળી છે. શ્વાસ દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશવાથી, આ હાનિકારક તત્ત્વો ફેફસાં માટે માત્ર મુશ્કેલીઓ જ નથી વધારતા, પરંતુ તે બ્લડ સુગર વધવાનું કારણ પણ બની શકે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે સૂક્ષ્મ કણોને કારણે શરીરમાં બળતરાની સ્થિતિ ટાઈપ-2 ડાયાબિટીસ અને તેની જટિલતાઓનું જોખમ વધારી શકે છે.

નિષ્ણાતોની સલાહ શું છે?

આરોગ્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે, રાજધાની દિલ્હી સહિત દેશના ઘણા રાજ્યોમાં પ્રદૂષણ વધ્યું છે, તેથી ડાયાબિટીસવાળા લોકોએ તેમની આસપાસના વાતાવરણ અને હવાની ગુણવત્તા વિશે જાગૃત રહેવાની જરૂર છે. ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો ધુમાડાના સૂક્ષ્મ રજકણો પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે, જે તેમના હૃદયના રોગોનું જોખમ પણ વધારી શકે છે.