વિશ્વભરમાં સપ્ટેમ્બર મહિનો બાળપણ કેન્સર જાગૃતિ મહિના તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. બાળકોના કેન્સરના કારણો અને લક્ષણો વિશે જાગૃતિનો અભાવ છે. મોટાભાગના લોકો માને છે કે કેન્સર માત્ર વૃદ્ધાવસ્થામાં જ થાય છે, જ્યારે એવું નથી. દેશમાં દર વર્ષે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં કેન્સરના લગભગ 50,000 નવા કેસ નોંધાય છે. જો કે, સમયસર નિદાન અને લક્ષણોની સારવારથી કેન્સરને સરળતાથી નિયંત્રિત કરી શકાય છે. આવો જાણીએ કેન્સર વિશે નિષ્ણાતોનું શું કહેવું છે.

રાજીવ ગાંધી કેન્સર ઇન્સ્ટિટ્યૂટ એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટર (RGCIRC), દિલ્હીના કેન્સર નિષ્ણાત ડો.ગૌરી કપૂર, ડો.સંદીપ જૈન અને ડો.પાયલ મલ્હોત્રાએ બાળકોમાં કેન્સર વિશે માહિતી આપી હતી.

આરજીસીઆઈઆરસી નીતિ બાગના મેડિકલ ડિરેક્ટર ડૉ. ગૌરી કપૂરે જણાવ્યું હતું કે દેશમાં દર વર્ષે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં કેન્સરના લગભગ 50,000 નવા કેસ નોંધાય છે. બ્લડ કેન્સર બાળકોમાં સૌથી સામાન્ય છે. જો કે, જો તેનું વહેલું નિદાન કરવામાં આવે અને વિશિષ્ટ હોસ્પિટલમાં સારવાર કરવામાં આવે તો તે ઠીક થઈ શકે છે. જો બાળકોની જીવનશૈલી સુધારવામાં આવે અને સારી આદતો તેમનામાં કેળવવામાં આવે તો તેઓ ઘણા પ્રકારના કેન્સરથી બચી શકે છે.

આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખો

– બાળકોને તંદુરસ્ત ખોરાક આપો
– તેમને જંક ફૂડ ખાવાથી રોકો
– લીલા શાકભાજી ખાવાની ટેવ પાડો

દેશમાં 30% બાળકો જીવિત છે

ડૉ.ગૌરી કહે છે કે દેશમાં ડૉક્ટરો કૅન્સરથી પીડિત 30 ટકા બાળકોને જ બચાવી શક્યા છે. છેલ્લા 30 વર્ષોમાં કેન્સરગ્રસ્ત બાળકોના અસ્તિત્વમાં નોંધપાત્ર સુધારો થયો છે અને આજે લગભગ 70 ટકા બાળકોમાં કેન્સરના કેસો સાધ્ય છે.

RGCIRCના સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ – પેડિયાટ્રિક હેમેટોલોજી અને ઓન્કોલોજી ડૉ. સંદીપ જૈન કહે છે કે દેશમાં કેન્સરના 10 થી 15 ટકા દર્દીઓને પૂરતી સારવાર મળે છે. તેથી, તપાસ અને વહેલી સારવાર અંગે જાગૃતિ ફેલાવવાની જરૂર છે. બાળકોમાં કેન્સરના લક્ષણો સામાન્ય રોગો જેવા જ રહે છે. તેઓ સરળતાથી ઓળખી શકાય છે.

બાળકોમાં કેન્સરના વિવિધ પ્રકારો

ડો. પાયલ મલ્હોત્રા, કન્સલ્ટન્ટ – પીડિયાટ્રિક ઓન્કોલોજી, આરજીસીઆઈઆરસીએ જણાવ્યું હતું કે બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકોમાં કેન્સર સમાન નથી, કારણ કે બાળકોમાં કેન્સર વધુ સાજા થઈ શકે છે. બાળકોમાં કેન્સર ખૂબ જ દુર્લભ છે, પરંતુ તેના સંકેતોને સમજવું જરૂરી છે. તે સમયસર તપાસવું જોઈએ અને બાળકોને આવા વિશિષ્ટ બાળરોગ કેન્સર કેન્દ્રોમાં રીફર કરવા જોઈએ.

આ બાળકોમાં કેન્સરના લક્ષણો છે

– હિમોગ્લોબિનનું નીચું સ્તર
– ઓછી પ્લેટલેટ ગણતરી
– બાળકમાં વારંવાર તાવ
– સુસ્તી, રક્તસ્રાવ
– હાડકામાં દુખાવો અને ગરદનનો સોજો